Etrafı, 10 m yüksekliğinde, 3400 m uzunluğunda duvarlarla ve 6 m genişliğinde su kanallarıyla çevrili, Çince karşılığı “EVRENİN MERKEZİ” olan ama halk arasında “YASAK ŞEHİR” olarak bilinen Pekindeki dünyanın en büyük ahşaptan yapılmış saraylar şehrindeydim bu ay.

Kelimenin tam anlamıyla inanılmazdı! Yaşam ve ölümün mutlak hâkimi, cennetin oğlu, güneşin doğumundan ekinlerin büyümesine kadar evrenin tek hâkimi kabul edilen Çin İmparatoru; 750.000 m2’lik yaklaşık 9.000 odalı, kraliyet ailesinin rengi olan sarı renge boyalı, 737 adet ahşap saraylar kompleksinde hüküm sürmüş. Bu binalar da önemine göre kendi aralarında da sınıflandırılmışlar.

Binaların çatılarında ne kadar çok mitolojik figür varsa, bina diğer binalardan o derece ayrı bir önem arz ediyor
İlk yapımı 1407 – 1420 yılları arasında gerçekleştirilen, ilahi varlık olarak kabul edilen, 24 Çin imparatorunun yaklaşık 600 yıl hüküm sürdüğü ve Birleşmiş Milletler “Dünyanın Mirasları Listesi”nde en üst sırada yer alan ahşap saraylar kompleksi, genel olarak iki kısımdan oluşuyor: İmparatorun Evi kabul edilen ve kuzey kısmında yer alan en gizemli ve imparatorun müsaadesi dışında sadece hadımların ve kadınların girebildiği “ İç Avlu” ve bütün hükümet ve yönetim işlerinin gerçekleştiği, seremonilerin yapıldığı, güney bölümünde yer alan “ Dış Avlu”. Dış Avluda yer alan en önemli saray da, bunların en yükseği olan “Yüce Ahenk Sarayı”.

Tianenmen kapısından giriş. Sıcaklık -9 C, rutubet az olduğundan, kasılmış bir vaziyette de olsa geziye hayranlıkla devam ediyoruz
Bu ahşap sarayların inşasında, tam 100.000 adet özel Nanmu ağacının yekpare kütüklerinin, ejderha süslemeleri oyularak, binalarda kolon olarak kullanıldığı görülüyor. Pekin’e çok uzak ormanlardan kesilerek getirilen bu yekpare Nanmu kütükleri, o zamanın ulaşım teknikleri ile yağmur mevsimlerinde nehirler yoluyla Pekin’e aylarca süren çabayla ulaştırılmış.

Sadece imparatorun kullandığı ve yekpare mermerden oyulmuş ejderha figürleriyle dolu mermer merdivenler. Bunlardan en ihtişamlısı olan yekpare taş, mermer ocağından ancak kış şartlarında 28 günde buzlar üzerinde kaydırılarak ve yüzlerce at tarafından çekilerek saraya getirilebilmiş

 

 

Devlet görevlilerinin en eski cağlardan beri özel sınavlarla imparator tarafından seçildiğini ve okuryazar olmasının şart olduğunu, saray bürokrasisinde kaligrafi ve güzel yazı yazma becerisinin ayrıca bir tercih ve saygı görme nedeni sayıldığını biliyor muydunuz? Hâlihazırda, imparator sülalesinden gelen bir kişi (son imparatorun yeğeni) sarayın kaligrafi bölümünde çalışıyor.

 

Bu harika atmosferde, saraylar arasındaki muazzam avlulara bakan, balkonlara yerleştirilmiş sıra dışı güneş saatleri dikkatimizi çekiyor. Aşağıda resimlerini gördüğünüz bu güneş saatleri, seremonilerin yapıldığı en görünen yerlere yerleştirilmişler. İmparatorun en önemli vasfını; “Zamana hâkim olma gücünü” gösteriyorlar.

 

Güneş saatlerinin mermerden yapılmış kadranları, bildiğiniz gibi ekvatora paralel yerleştirilir. Üzerindeki, Latince: ‘Gnomon: Gösteren = işaret eden = ibre anlamındaki demir çubuk ise, bir ucu kuzeyi, diğer ucu güneyi gösterecek şekilde konulur

 

 

İlkbaharın başlangıcından Ekinoks’a, yaklaşık 22 Eylül’e kadar geçen 6 aylık süreçte, kuzey yarım kürede, saatin kuzey yönündeki üst kadranından güneş saati okunur. Sonbaharın başlangıcından gene Ekinoks’a, yaklaşık 20 Mart’a kadar devam eden 6 aylık süreçte de; bu sefer saatin arka kadranından, güneş gökyüzünde olduğu zamanlarda az bir yanılma payı ile de olsa saat okunabiliyor.

 

Gene bir başka avludaki mermerden yapılma güneş saati

Bronzdan oyma gövdesi ile saraylardan birinde yer alan mekanik bir boy saati

 

6 m boyunda, Çindeki en büyük su saati. Eşit büyüklükte 4 adet metal kaptan oluşuyor. En üstteki kaptan eşit aralıklarla ufak bir delikten damlayan su, alttaki su seviyesinin işaretlerle ölçülebildiği bir kapta toplanıyor.Bu saatin çekimini yaparken kompakt makinelerin en iyisi olarak övündüğüm Canon 100S makinem ile gurur duydum. Saat aşırı tozlu camları olan ve ziyaretçiye kapalı bir odada bulunuyordu. Çıplak gözle ancak bir siluet olarak gözükmekteydi. Objektifi cama dayayarak çekim yaptım ve sanırım makinem sayesinde başarılı da oldum

 

 

Son olarak gene tesadüfen karsılaştığım, hobileri olan Çinlilerden bahsetmek istiyorum. Bunların en enteresanı bizim Pekindeki şoförümüzdü. Ceket cebinde, özel bir fanus içinde, çekirge yetiştiriyordu. Konumuzla alakalı olmasa da; havuçla bir yıldır beslediği şoförümüzün evcil hayvanı çekirgeden bahsetmeden yapamadım.

 

İpek ve baharat yolunun başlangıç yeri; zengin tarihi, filozofları, gülmesini bilen doğulu mütevazı insanları ve sıra dışı mutfağı ile sizi hemen cezbedecek olan Çin’e önyargılarınızı evde bırakarak muhakkak gitmenizi tavsiye ederim.

 

Çinliler yılbaşını kendi takvimlerine göre kutluyorlar. Çin takvimine göre de yeni yıla daha 1 buçuk ay var. 10 Şubat’ta kutlayacaklar.

Zaman görecelidir bildiğiniz gibi. Tüm hayallerinizi yeni yıla ertelemeyin çünkü aslolan içinizde yaşadığınız şuan. Ne geçmişe dönebiliriz, ne de geleceği bilebiliriz.

 

Önümüzdeki yeni yılda dileğim, sizi mutlu eden tüm saatlerde buluşmak ve ortak heyecanlarımızı paylaşmak.

Hepinize sağlıklı ve mutlu bir yıl dilerim 🙂

 

***Yazının içinde yer alan tüm fotoğraflar Ömer F. Aydın’ın kendi çektiği fotoğraflardır. Herhangi bir sebeple, izinsiz kullanılamaz.